PH alanı, Filipinler’e atanan küresel olarak tanınan tek ülke kodu alanı olduğu için tüm Filipinliler için önemlidir. .PH ekini kullanan web siteleri ve e-posta adreslerinin kökeninin Filipinli olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle, hükümet, özel işletmeler, akademik kurumlar ve diğer kuruluşlar Filipinler’i ve ürün ve hizmetlerini tanıtmak için PH alanını kullanır. PH alanı ayrıca yerel şirketlerin kendilerini Filipin şirketleri olarak ayırt edecek şekilde e-ticaret yapmak için kullanması nedeniyle de önemlidir.
Diğer birçok eyalette, ülke alanı yerel İnternet topluluğunu yeterince temsil eden kuruluşlar tarafından yönetilir. En iyi demokratik gelenekte, politikalardan en çok etkilenen kişiler, bunların nasıl formüle edileceği ve yürütüleceği konusunda da söz sahibidir.
Günümüzde, PH alan adı özel bir kişi ve onun sahibi olduğu şirket olan DotPH Inc. tarafından kontrol edilmektedir. Bunun ülkeye karşı çalışan birçok dezavantajı vardır. dotPH şirketi, alan adlarını ticari olarak işleten özel bir firmadır. Ancak kamu kaynağı olan bir varlığın tek elde ve ticari amaçlarla işletilmesi, eleştirilerin merkezindedir.
.ph alan adı yönetimi, 1989–1990’da Joel Disini’ye (dotPH CEO’su) informal olarak devredildi. .edu.ph ve .gov.ph alt alanları, sırasıyla PHNET (eğitim amaçlı) ve Filipinler Bilim ve Teknoloji Departmanı’na (hükûmet amaçlı) sub‑delege edildi. 1999’da Disini, PH Domain Foundation ve dotPH. Inc aracılığıyla ticari olarak .ph kayıtlarını işletmeye başladı ve otomatik kayıt sistemi kurdu.
Burada eleştirilen şey nedir?
Filipin Bilgi ve İletişim Teknolojisi Komisyonu (CICT) ve Ulusal Telekomünikasyon Komisyonu (NTC), .ph alan adını “kamu kaynağı” olarak tanımlayan ve ICANN, GAC, WIPO, ITU gibi uluslararası kuruluşların iyi uygulama ilkelerini temel alan rehberler yayımladı. Bu rehberlere göre, .ph yöneticisi internet topluluğuna karşı hesap vermeli. Hükümet, adil rekabet ortamını kurup denetlemeli, yönetim şeffaf, verimli, eşitçi olmalı.
Alan adı politikası yapımında istişare eksikliği: En iyi uygulama belgeleri, topluluk istişaresinin önemini vurgular, ancak mevcut yönetici bu alanda kusurlu davranmış, yerel internet topluluğuna danışmadan tek taraflı kararlar ve politikalar yapmayı tercih etmiştir.
Tekelci davranış: DotPH Inc.’in PH alan adı alanında rakibi yoktur. Bir tekel olarak, PH alan adlarının fiyatını yılda 35 dolara belirlemiştir ve satıcılar fiyat açısından rekabet edemeyebilir. Buna karşılık, ABD’deki .COM alan adları rekabet nedeniyle yılda 9 dolara kadar düşmüştür.
Filipin alan adının telefonlar için kullanılacak ticari bir alan adı olarak yanlış tanıtılması. DotPH, PH’yi telefon şirketleri için küresel bir alan adı olarak tanıtarak Filipin alan adının özünü sulandırıyor.
Dengesiz politika yapımı: PH alan adı yöneticisi, alan adı tüketicilerinin refahını hiçe sayarak keyfi olarak yeni politikalar oluşturma geçmişine sahip. 1999’dan önce, PH alan adlarının yıllık yenileme ücreti olmadan ömür boyu maliyeti yalnızca 900 P idi. DotPH, önceden danışmadan bunu yılda 35 dolara çıkardı.
Çıkar çatışmaları: PH alan adı yöneticisi ayrıca, bu ilişkiden faydalanabilecek bir konumda olan bir servis sağlayıcısının da sahibidir.
Bu dezavantajlar, ülkede internet kullanımının büyümesini engelliyor ve acilen politika reformları yoluyla ele alınması gerekiyor. Avustralya’daki son gelişmelerin kanıtladığı gibi, hükümet, e-ticaretin ve e-işletmelerin gelişebileceği yerel İnternet topluluğu için daha sağlıklı bir ortam yaratmada önemli bir rol oynayabilir.
Bu eleştirileri özetlemek gerekirse:
Alan adı kamu kaynağıdır. .ph gibi ccTLD’ler, özel mülkiyet değil, kamusal bir kaynak olarak görülmelidir. Yani, bir kişi veya şirketin değil, toplumun ortak yararına hizmet etmelidir. Bu, hem ICANN ilkeleri hem de RFC1591’e dayanır.
Yönetici tarafsız olmalıdır. Alan adı yöneticisi, kâr amacı gütmeyen ve teknik yeterliliğe sahip olmalıdır. Yönetim adil, tarafsız, hesap verebilir ve topluluk temelli olmalıdır. Önerilen model çok paydaşlı yapıdır.
Karar alma süreçleri açık olmalı, kamuoyu ve sektörle danışma yapılmalıdır. Kaynakların kullanımı, ücret politikaları ve sistem iyileştirmeleri düzenli olarak paylaşılmalıdır.
Devletin rolü, alan adlarını doğrudan işletmekten çok, rekabeti teşvik etmek ve kötüye kullanımı engelleyecek çerçeveyi sağlamaktır. Böylece hem kamu yararı korunur hem de sektör gelişir.
Diğer ülke örneklerine göre:
.uk (Birleşik Krallık): Nominet tarafından çok paydaşlı yönetim.
.au (Avustralya): auDA tarafından bağımsız, şeffaf süreçlerle işletiliyor.
.ca (Kanada): CIRA (Canadian Internet Registration Authority) yönetiyor, topluluk odaklı ve açık süreçler var.
Bu ülkelerde devlet doğrudan işletmeci değil, politika belirleyici konumda.
Bu eleştirilere göre topluluk standartları oldukça önemli zira .de, .fr, .it gibi birçok domain örnek verilen ülkelerdeki gibi yönetiliyor. Politikaları devlet kurumları belirlermeli ve yönetim şeffaf olmalıdır. Bu sayede ülke kodlu domain kullanımı artabilir.
Kaynaklar:
https://en.wikipedia.org/wiki/.ph
https://www.ph.net/phildac/whitepaper.html#_ftn24
Yorum bırakın